Hospitaalgeschiedenis

 

In de voormalige woonkamer van de “Hospitaliten” – zo noemde men hier de destijds de patiënten van het ziekenhuis – bevind zich thans een tentoonstellingsruimte over de geschiedenis van de stads, de verenigen en de omgeving.Voorheen was dit een verblijfsruimte en bood plaats voor diverse werkzaamheden zoals spinnen, bezembinden enz. en was honderden jaren lang de enige verwarmbare ruimte van het gebouw. Hoe gewild een warme plek bij de kachel was, wordt wel duidelijk als men ziet dat het gebruik van deze ruimte in meerdere paragrafen van een statuut uit vervlogen dagen wordt beschreven.

 

Eerste schriftelijk aanwijzingen van een statuut van het hospitaal St. Spiritus stammen uit het jaar 1590. Daarin staat dat de armen in twee gebouwen “fatsoenlijk maar karig“ verzorgd dienen te worden. Maar ook dienden de patiënten te betalen door een klein vermogen onder toezicht van de magistraat door twee voogden te laten beheren.

 

Rondom de kerk bevond zich de begraafplaats voor gestorven bewoners. Begrafeniskosten werden vooraf bij opname in het hospitaal geheven.

 

In de loop van de tijd werd het complex uitgebreid met een “Klingelhaus” (“belhuis” genoemd naar diens bewoners, “Klingelmänner” mensen die aanbelden voor een aalmoes) een schuur en toiletruimte. Achter het kerkhof en het “Klingelhaus” was een hospitaaltuin en een weide.

 

Klingelmänner en een Klingelmagd (letterlijk “belmannen en belmaagd“, oftewel personen die met een bel klingelend door de straten gaan om zo de aandacht te trekken) trokken met een grote mand op hun rug door de omgeving om gaven als brood, veldvruchten, kleding alsook geld op te halen. Tot 1875 stonden deze aalmoesverzamelaars in dienst van de magistraat en leefden zij met hun familie kosteloos in het achterhuis.

Voormalige kamers, de schuur en het Klingelhaus dienen nu als tentoonstellingsruimte Vitrines tonen delen van het statuut van het hospitaal uit het jaar 1845 en laat vermoeden dat het leven en sterven van de “Hospitaliten” tot in het kleinste detail gereglementeerd was.

 

De leefomstandigheden van de bewoners wordt weerspiegelt bij de ingang van het museum, in de woonkamer, een kamer voor zieken, de zogenaamde pestkamer en in een ruimte die een blik gunt in het geestelijke leven.